How to Apply for Polish Pension in the U.S.
Czy wiesz, że mieszkając w USA możesz złożyć wniosek o POLSKĄ EMERYTURĘ w lokalnym biurze SOCIAL SECURITY ADMINISTRATION (SSA)?
Stosowanie Umowy z USA o zabezpieczeniu społecznym w zakresie emerytur i rent ustalanych przez ZUS
Podstawy prawne
W dniu 1 marca 2009 r. weszła w życie Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o zabezpieczeniu społecznym, podpisana w Warszawie 2 kwietnia 2008r., Umowa z 2008 r. reguluje stosunki polsko-amerykańskie w zakresie ubezpieczeń społecznych.
Jeden wniosek o świadczenia
Zgłoszenie wniosku o świadczenia do instytucji ubezpieczeniowej jednego państwa uruchamia postępowanie o przyznanie również odpowiednich świadczeń w instytucji ubezpieczeniowej drugiego państwa. W takich przypadkach nie ma potrzeby składania dwóch odrębnych wniosków – do instytucji polskiej i amerykańskiej. Data zgłoszenia wniosku jest w takim przypadku wiążąca także dla instytucji drugiego państwa – Strony Umowy. Wnioskodawca może również zażądać ograniczenia wniosku do świadczeń zgodnie z przepisami prawa jednego państwa.
Umowa gwarantuje, że wniosek lub dokument nie może być odrzucony wyłącznie z tego powodu, że został sporządzony w języku drugiej Strony. Oznacza to, że wnioski kierowane do instytucji polskiej i amerykańskiej mogą być sporządzane zarówno w języku angielskim, jak i w języku polskim.
Gdzie zgłosić wniosek o emeryturę lub rentę
Osoba zainteresowana, wniosek o emeryturę/rentę przysługującą z obu państw może zgłosić:
- w przypadku zamieszkiwania w Polsce:
- do polskiej instytucji właściwej, tj. odpowiednio do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli ostatnio w Polsce była ubezpieczona w ZUS, albo do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, jeżeli ostatnio w Polsce była ubezpieczona w KRUS;
- do amerykańskiej instytucji właściwej, do Federalnego Biura Świadczeń (Federal Benefis Unit) przy Ambasadzie USA w Warszawie;
- w przypadku zamieszkiwania w USA:
- do amerykańskiej instytucji właściwej, tj. do Social Security Administration (SSA);
Zgłoszenie wniosku o świadczenia z Polski i USA do instytucji amerykańskiej
- Osoby zamieszkałe na terytorium USA wniosek o świadczenia polskie lub amerykańskie ustalane z zastosowaniem Umowy zgłaszają do terenowej placówki instytucji amerykańskiej Social Security Administration (SSA).
- Przy ubieganiu się o świadczenia z ZUS przez osoby zamieszkałe w USA, szczególnie ważne jest podanie prawidłowych polskich identyfikatorów numerycznych: PESEL, NIP (w przypadku osoby, której identyfikatorem jest NIP), seria i nr dowodu osobistego lub paszportu – zwłaszcza w odniesieniu do osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., które ubiegają się o emeryturę z nowego systemu, opartą o środki zewidencjonowane na koncie emerytalnym w ZUS. Przy ubieganiu się o nową emeryturę, która jest świadczeniem powiązanym z kontem emerytalnym w ZUS, konieczna jest prawidłowa identyfikacja ubezpieczonego. Trzeba wiedzieć, że konto emerytalne w ZUS, zgodnie z polskimi przepisami, identyfikowane jest przy pomocy numeru PESEL, natomiast w sytuacji, gdy osoba ubezpieczona nie posiada numeru PESEL, nie podała go lub podany numer budzi wątpliwości co do jego prawidłowości, konto ubezpieczonego oznacza się numerem NIP, a jeżeli nie posiada również tego numeru – serią i numerem dowodu osobistego albo paszportu (również paszportu zagranicznego).
- Jeżeli wniosek o świadczenia z ZUS został zgłoszony do terenowej placówki instytucji amerykańskiej SSA, przekazuje ona wniosek wraz z załączonymi dokumentami do Centrum Operacji Międzynarodowych SSA w Baltimore. Instytucja ta ustala uprawnienia do amerykańskich świadczeń emerytalno-rentowych. Wniosek o polskie świadczenia przekazywany jest przez amerykańską instytucję z Baltimore do właściwej dla zainteresowanego polskiej instytucji ubezpieczeniowej, czyli odpowiednio: do ZUS albo do KRUS.
- Jeżeli po Stronie polskiej właściwą instytucją jest ZUS, wniosek podlega rozpatrzeniu przez I Oddział ZUS w Warszawie, który wydaje decyzję w sprawie polskich świadczeń i podejmuje wypłatę przyznanej emerytury lub renty.
Formularz dla wniosku o emeryturę mozna pobrać z internetu. Jest to „Form SSA-2940-BK”
Szczegółowe informacje o stosowaniu Umowy z USA o zabezpieczeniu społecznym w zakresie emerytur i rent ustalanych przez ZUS są zawarte na poniższym „linku”
STOSOWANIE UMOWY Z USA O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM W ZAKRESIE EMERYTUR I RENT USTALANYCH PRZEZ ZUS
JAK UNIKNĄĆ POTRĄCANIA “Windfall Elimination Provision” (WEP) z „SOCIAL SECURITY” z powodu pobierania POLSKIEJ EMERYTURY?
W 1983 r. Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalil rozporządzenie o tak zwanym „Windfall Elimination Provision (WEP)”, według którego osoby otrzymujące dodatkową emeryturę z innego źródla niż „Social Security”, których pracodawca nie placił podatku na „Social Security” nie mogą otrzymywać pełnego świadczenia z „Social Security”. Dotyczy to też pracodawców z innych krajów takich jak Polska. Dlatego, na podstawie tego rozporządzenia, emerytura otrzymywana z Polski pomniejsza świadczenia z „Social Security”.
Powyższa zasada obowiazywała do czasu zawarcia umowy miedzy Polską a USA o zabezpieczeniu społecznym, która została podpisana w dniu 2 kwietnia 2008 r. i weszła w zycie z dniem 1 marca 2009 r. Na mocy tej umowy „WEP” nie może już być potrącany z „Social Security” jezeli podstawą prawną polskiej emerytury z ZUS jest w/w umowa między Polską a USA a przy przyznawaniu emerytury bierze się pod uwagę proporcjonalne obliczanie świadczenia na zasadzie łączenia okresów pracy w Polsce i USA („totalization agreement”).
Polska emerytura powinna być obliczona zgodnie z artykułem 9 pkt 3 i 4 w/w umowy jak następuje:
3) Jeżeli, zgodnie z przepisami prawa Rzeczypospolitej Polskiej, prawo do świadczeń powstaje bez uwzględniania okresów ubezpieczenia zgodnie z przepisami prawa Stanów Zjednoczonych, instytucja właściwa przyznaje świadczenia i ustala ich wysokość wyłącznie na podstawie okresów ubezpieczenia zgromadzonych na podstawie przepisów prawa Rzeczypospolitej Polskiej, chyba że wysokość świadczeń ustalona zgodnie z punktem 4 niniejszego artykułu jest korzystniejsza.
4) Jeżeli, zgodnie z przepisami prawa Rzeczypospolitej Polskiej, ubezpieczony nabywa prawo do świadczeń po zsumowaniu okresów ubezpieczenia zgodnie z przepisami prawa obu Stron, instytucja właściwa:
a. ustala teoretyczną kwotę świadczenia, jakie zostałoby przyznane, gdyby wszystkie okresy ubezpieczenia były zgromadzone na podstawie przepisów prawa Rzeczypospolitej Polskiej,
b. na podstawie teoretycznej kwoty świadczenia, o której mowa pod literą a. niniejszego punktu, ustala rzeczywistą kwotę świadczenia na podstawie stosunku okresów ubezpieczenia zgromadzonych zgodnie z przepisami prawa Rzeczypospolitej Polskiej do sumy wszystkich okresów ubezpieczenia zgodnie z przepisami prawa obu Stron.
W związku z powyższym, nalezy żądać od ZUS przeliczenia emerytury obydwoma sposobami zgodnie z art. 9 pkt 3 i art. 9 pkt 4. ZUS wybierając korzystniejszą wysokość świadczenia bierze pod uwagę obliczenie proporcjonalne („totalization agreement”), które jest warunkiem do wstrzymania potrącania „WEP”.
W przypadku starania sie o emeryturę osób, które nie posiadają dokumentów płacowych za okres przepracowany w Polsce i przebywają w USA dłużej niz 20 lat należy powołać się na art.18 ust. 3 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który mówi:
Jeżeli w ciągu 20 lat poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, zainteresowany nie był ubezpieczony w Polsce, podstawę wymiaru emerytury lub renty stanowi przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenie emerytalne i rentowe w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zainteresoiwany przystąpił po raz pierwszy do ubezpieczenia za granicą.
Reasumując, żeby uniknać potrącania „WEP” z „Social Security”, z powodu pobierania polskiej emerytury, należy przedłożyć do „Social Security Administration” decyzje z ZUS potwierdzającą otrzymywanie emerytury w oparciu o zasadę łączenia okresów pracy („totalization agreement”), na podstawie umowy z dnia 2 kwietnia 2008 r. między Polską a USA o zabezpieczeniu społecznym.
Należy przy tym powołać się na wewnętrzną instrukcję „Social Security Administration” zwaną „Program Operations Manual System (POMS), RS 00605.386 B. – Exclusion of Certain Totalization Benefits From WEP”.