99 years of women’s rights to vote in Poland

November 28 marks 99 years since women in Poland gained the right to vote.

On 28 November 1918, Polish Chief of State Józef Piłsudski signed an electoral law allowing women to vote, which they did for the first time in parliamentary elections in January 1919.

The electoral law also allowed Polish women to hold public office. They made up less than two percent of parliament after the 1919 elections.

Today, in Poland’s parliament, 33 percent of MPs are female and 14 percent of senators are female.

Polish women gained the right to vote sooner than their counterparts in the US, Britain and France. (vb/pk)

Source: IAR

99 lat prawa wyborczego dla Polek

Prawa wyborcze Polki uzyskały w odrodzonej Polsce  28 listopada 1918 r.

Prawa wyborcze w Polsce

W XIX w. Polki miały ograniczone prawa cywilne we wszystkich trzech zaborach. Kodeksy cywilne obowiązujące na terenie zaborów przewidywały pełne podporządkowanie żony mężowi. Prawa wyborcze Polki uzyskały w odrodzonej Polsce – 28 listopada 1918 r. Dekret Naczelnika Państwa o ordynacji wyborczej stanowił, iż Wyborcą do Sejmu jest każdy obywatel Państwa bez różnicy płci. II Rzeczpospolita uprawniła kobiety do zajmowania  stanowisk publicznych na równi z mężczyznami. Konstytucja marcowa z 1921 r. nie dopuszczała możliwości wprowadzania żadnych ograniczeń z powodu płci i w pełni uchyliła ograniczenia mężatki do sprawowania czynności prawnych i zdolności procesowych. Od 1929 r. zaczęła obowiązywać zasada równouprawnienia obojga małżonków w stosunkach osobistych.

Zaraz po odzyskaniu niepodległości udział Polek w życiu publicznym był jednak znikomy –  zaledwie 2 proc. w Sejmie i 5 proc. w Senacie. Obecnie mamy ok. 20 proc. posłanek w Sejmie i ok. 14 proc. w Senacie.

Prawa wyborcze na świecie

Walkę o prawa wyborcze dla siebie kobiety rozpoczęły już w XVIII w. Pierwsza była Olympia de Gouges, którą ścięto 3 listopada 1793 r. za przygotowanie w czasie Rewolucji Francuskiej Deklaracji Praw Kobiety i Obywatelki.

Najwcześniej prawo wyborcze dla kobiet wprowadzono na terytorium Wyoming w USA. Kobiety mogły tam głosować od 1869 r. Jednak powszechne prawa wyborcze w Stanach Zjednoczonych kobiety otrzymały dopiero w 1920 r. Pierwszym krajem, który przyznał wszystkim kobietom powszechne prawo wyborcze, była w 1893 r. Nowa Zelandia. W jej  ślady poszła w 1902 r. Australia.

Pierwszym europejskim państwem, w którym powszechnie zagłosowały kobiety, była Finlandia. Finki uzyskały prawa wyborcze 1 czerwca 1906 r., a już w 1907 r. 19 z nich zasiadło w fińskim parlamencie.

W 1913 r. prawa wyborcze otrzymały kobiety w Norwegii, w 1915 r. – w Danii i Islandii, w 1917 r. – w Holandii, Kanadzie i Rosji. Na Węgrzech, w Szwecji i Austrii – dopiero w 1919 r. W Turcji kobiety uzyskały prawa wyborcze w 1930 r., a w Hiszpanii – rok później. W 1944 r. – we Francji, w 1945 r. – we Włoszech i Słowenii, w 1952 r. – w Grecji. W 1960 r. – na Cyprze, w 1971 – w Szwajcarii (w jednym z kantonów dopiero w 1990 r.), w 1976 r. – w Portugalii, a w Lichtenstain w 1984 r. W Kuwejcie kobiety mogą głosować dopiero od 2005 r. Praw wyborczych wciąż nie mają m.in. kobiety w Arabii Saudyjskiej.